صنعت مد بعد از همه‌گیری ویروس کرونا

منتشر شده در ۱۳ تیر ۱۳۹۹

امروز با تغييراتی كه ویروس کووید-۱۹ در سبک زندگی و تجارت ايجاد كرد، حال زمان مناسبی است تا به آینده‌ی صنعت مد بعد از همه‌گیری ویروس کرونا بپردازیم . مانند بسياری از مشاغل و صنايع،‌ دنيای مد ضربه‌ی سختی از این همه‌گیری خورده است. ميلياردها دلار سفارشات لباس در سراسر دنيا لغو شد، فروشگاه‌های بزرگ لباس تعطيل شدند. اكثريت تاجران مد تحت بحران مالی قرار گرفتند و در ماه های آينده بسياری از اين بحران نجات پيدا نخواهند كرد.

اين قوی سياه يا همان كووید-۱۹ ضعف اساسی در صنعت مد سنتی را نشان داد که به خیلی موارد مختلف وابسته است. ناهماهنگی بين توليد و تقاضا. سران اين صنعت همچنان راه قديمی را پيش گرفتند و هر فصل بدون در نظرگرفتن  بازخورد مشتريان،‌ توليد كردند  و چندين ماه بعد به اميد فروش، ۳۰ تا ۴۰ درصد توليدات در فروشگاه‌ها بودند. در صنعتی كه ۲.۵ تریلیون دلار درآمد سالانه جهانی دارد،‌ صنعت مد به جايگاه خوبی براي ايجاد تغييرات در چگونگی توليد و كميت رسيده است.

این سیستم سنتی نه تنها به منابع مالی آسیب رسانده است،‌ بلكه به محيط زيست آسيب جدی و قبل ملاحظه‌ای رسانده است. طبق گزارش روند بهتر شدن جهانی ۲۰۱۹، صنعت مد در ايجاد آلودگی آب رتبه دوم را دارد و مسئول تولید ۱۰ درصد از گازهای گل خانه‌ای است که حجم عظیمی از این گازها را شامل می‌شود. این کره خاکی بهای سنگینی را بابت زیبایی پوشش ساکنین خود می‌پردازد. 

در حال حاضر كه شيوع ویروس کرونا دنيا را در حالت توقف قرار داده، ‌دنيای مد فرصت دست نيافتنی براي ايجاد تغييرات اقتصادی و زيست محيطی را دارا است.

همراه با دستندركاران اصلی مد و خانه‌های مد كه سهم بزرگی در كنترل اين تجارت دارند، تازه واردان دنيای مد هم مي‌توانند در اين كار سهيم باشند، نوآوران و عرضه كنندگان می‌توانند از اين فرصت استفاده كنند و يك خانه تكانی اساسی انجام دهند و وضع موجود را بهبود دهند. اما سوال اینجاست که چه مواردی شامل این تغییرات بنیادی خواهد بود؟

تغييراتی كه می‌توان انجام داد:

توليد بر تقاضا

تعداد زيادی از كارشناسان صنعت مد بر این باورند که توليد سريع بر اساس تقاضا بخش مهمی از روند بعدی دنيای مد خواهد بود.

يكی از اين افراد کیربی بِست،‌ مدير عامل شرکت آن پوینت در فلورانس آلاباماست. در دهه گذشته او در زمينه انتشارات، حرفه توليد بر تقاضا را پياده كرد و تصميم گرفت آموخته‌هايش را در صنعت پوشاک به كار ببرد. او نوعی تكنولوژی و امكانات توليد طراحی كرد كه برند‌ها با استفاده از اين روش می‌توانند توليدات خود را در زمان كوتاه و هزينه كمتر به بازار عرضه كنند. به گفته او با استفاده از اين طرح لازم نيست مشتريان ما صدها سفارشی داشته باشند كه هيچ وقت به فروش نمی‌رود. با طرح توليد بر تقاضا هيچ موجودی مانده نخواهد بود، پارچه به هدر نخواهد رفت و هيچ انبارداری وجود نخواهد داشت.

بعلاوه اين روش منطقی‌تر است،‌ در حاليكه در روش سنتی هفته‌ها و يا ماه‌ها قبل بدون اطمينان از به فروش رفتن محصول توليد انجام می‌شد. اما در روش توليد بر اساس تقاضا محصول زمانی توليد می‌شود كه رزرو شده باشد و طی چند روز فرستاده خواهد شد. و برای برندها اين به اين معنی است كه هيچ اضافه توليدی در آخر فصل نخواهد بود که بتواند به اقتصاد کسب‌وکار آسیب وارد کند.

محلی و جهانی

روش توليد بر اساس تقاضا زمانی كه توليد در نزديكی مصرف‌كننده باشد به بهترين نحو مفيد خواهد بود و به برندها اين اجازه را می‌دهد تا فروش آنلاين را طی چند روز بدون نگهداشتن موجودی به دست مشتری برسانند. برای مثال برای شركت OnPoint  كه در الاباما قرار دارد، سفارش در یک يا دو روز به هر نقطه از آمريكا خواهد رسيد که زمان مناسبی برای تحویل کالا محسوب می‌شود.

اما زمانی كه حجم زيادی از پوشاک در خارج از كشور توليد می‌شود، حمل و نقل بين المللی كار را سخت می‌كند و همچنین زمان ارسال را به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد. شيوع كويد-۱۹ نشان داد توليد داخلی برندها حتی به شيوه سنتی مفيد خواهد بود و در شرايط سختی مانند همین همه‌گیری ویروس کرونا، این راهکار مسیر مناسبی برای این کسب‌وکارها است. اگرچه توليد محلی و نگهداری موجودی زمانی تنها راه حل خواهد بود كه تقاضا برای محصول باشد. 

منطق توليد خارج از كشور، ‌هزينه كمتر در توليد خارج از كشور است. از نظر بِست اين منطق معایبی را دارا است، برای مثال انتخاب آسيا بعنوان سايت توليد و تخمين هزينه پايه : " زمانی كه شما فقط به هزينه توليد در هر واحد توجه می‌كنيد اين بخشی از تصوير است. شما بايد به فاكتورهای ديگر مثل انبارداری،‌ حمل‌و‌نقل و ريسک و خطرات مربوط ارزش زمانی را هم در نظر بگيريد. وقتی تمام اين موارد را در نظر بگيريد، مطمئن نيستم هزينه توليد در آسيا واقعا كمتر باشد. ‌"

اگرچه برخی كارشناسان ترس از اين دارند كه روش"صرفا داخلی" به نحو ديگری به تجارت ضربه خواهد زد، از جمله نبود مهارت‌های تخصصی و تكنیک‌هایی كه نيروی كار جهانی برای توليد دارند؛ البته دسترسی به این تکنیک‌ها و آموزش نیروی انسانی چندان هم دور از ذهن نیست.

طراح مد نيويوركی بیبهو موهاپاتر،‌ به خطرات ديگری از منع توليد خارجی اشاره می‌كند. به گفته‌ی او  " اگر ما جهانی فكر نكنيم،‌ مهارت‌ها و هنرهای خاص از دست می‌روند،‌ به عنوان مثال گلدوزی خاص هند. " بنابراين زمانی كه به توليد داخلی برمی‌گرديم، حتما لازم است با دقت و فكر زياد سراغ این تحول برویم؛ چرا كه ممكن است بجای حل مشكل،‌مشكل ساز هم باشد و از راهکارهایی شود که بیشتر به صنعت مد بعد از همه‌گیری ویروس کرونا آسیب وارد کند.

پايان فصل‌های مد

رهبران دنيای مد هم با اين مسئله موافقند كه پايبندی به " فصل مد" و معرفی سالانه  تعداد ثابتی از کلکسیون‌ها طبق برنامه، منطق خاصی ندارد. اين سنت دليل حجم بالای موجودي مانده برای برندها و خرده فروش‌هاست. 

يكی از موارد، شرايط حال حاضر است كه به دليل شيوع ویروس بخاطر كاهش ناگهانی تقاضا،‌ خيلي از برندها و خرده فروشان با حجم زيادی از لباس‌های مانده‌ی فصل بهار-تابستان ۲۰۲۰ شدند و اين موجودی در چند ماه آينده درصد بالايی از ارزش خود را از دست می‌دهد و در آخر تابستان بی‌ارزش می‌شود؛ این مهم از آسیب‌هایی محسوب می‌شود که به صنعت مد بعد از همه‌گیری ویروس کرونا وارد خواهد شد.

مواپاترا كانكرس اشاره می‌كند،‌ او و بسياری از دوستان طراح او در مورد كالكشن فصلی تجديد نظر می‌كنند،‌ به گفته او "مشتريان كلافه شدند،‌ خانم‌ها تابستان به فروشگاه می‌روند تا مايو بخرند و چيزی پيدا نمی‌كنند و تنها چيزی كه در فروشگاه می‌ببنند موجودي پاييز است." بنابراين مواپاترا به سمت روش توليد كمتر بصورت ماهانه فكر می‌كند " من فكر نمی‌كنم كه ديگر پيروی از برنامه سنتي مهم باشد." و در زمينه زيست محيطی هم توليد خارج از فصل مفيدتر است،‌ چرا كه هر كلکسیون عمر كوتاهی دارد و بايد در زمان كوتاهی هم جای خود را به کلیکسیون فصل بعدی بدهد كه باعث هدر رفتن حجم زيادی از توليدات می‌شود.

ارجعيت مشتری

نقطه اميد شرايط حاضر بالارفتن خريدهای اينترنتی است که می‌تواند به صنعت مد بعد از همه‌گیری ویروس کرونا تکانی دهد . مشتريانی كه قبلا فقط حضوری لباس می‌خريدند در این وضعیت برای اولين بار خريد آنلاين انجام می‌دهند. برندهايی كه امكانات تجارت الكترونيک را گسترش نداده بودند، دست به كار شدند و اين ارتباط مستقيم بين برندها و مشتريان به بالاترين نقطه خود رسيده.

به گفته مالاويز هر چه  رابطه بين برند و مشتريان بيشتر باشد بهتر است،‌ چرا كه به طراحان درک بهتری از سليقه و همچنین نیاز خريداران می‌دهد. موهاپاترا هم به اين نكته اشاره می‌كند كه همه‌گیری ویروس کرونا باعث شد مستقيما مشتريان مورد توجه قرار بگيرند. " همه ما مجبور به ريست كردن خود شديم. روش قبلی مناسب نبود و نمی‌توان به درستی توليد كرد و به امید اینکه این محصولات مصرف شوند. صنعت مد بعد از همه‌گیری ویروس کرونا ، باید بيشتر از هر زمانی به مشتری تمركز كند."

اينكه چطور اين تغييرات روی خرده فروشانی كه با چند برند كار می‌كنند تاثير می‌گذارد را بايد ديد. درهر حال هر حركتی به سمت پايداری نقطه مثبتی هم برای برندها و هم برای خريداران خواهد بود. علاقه مصرف‌كننده‌ها به مد پايدار افزايش پيدا كرده،‌ جستجوي اينترنتی "مد پايدار" از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ سه برابر شده‌ و افزايش علاقمندی مشتريان به خريد لباس‌های پايدار و وينتج (قديمی) و استفاده از سرويس اجاره لباس كه همه در مقايسه با خريد فصلی سازگار با محيط زيست است.

بی‌شک عصری به عنوان مد بعد از کرونا پدید خواهد آمد و شاهد تغییرات بسیاری خواهیم بود،  اما واكنش در طولانی مدت را بزودی خواهيم ديد. آيا برندها تغييراتی مانند توليد بر تقاضا در شركت‌های داخلی را اجرایی می‌كنند؟ آيا مصرف‌كننده‌ها به دنبال ارتباط مستقيم با برند‌ها خواهند بود؟- كه منجر به پرهيز از هدر رفتن محصول و تمركز بر پايداری خواهد بود-. تنها زمانی كه صنعت مد می‌توانست وقت و هزينه برای پيشرفت خود داشته باشد،‌ شرايط امروز است. سال ۲۰۲۰ سال پر دغدغه‌ای برای تجارت بوده كه فرصت‌های بسیاری را هم ايجاد كرده است. امروز زمان بازسازی برای صنعت مد است و باید صنعت مد بعد از همه‌گیری ویروس کرونا را شاهد باشیم که با تغییرات بسیاری همراه است.

منبع: بخش کسب‌وکار مجله‌ی فوربس

رامین جابری