سازههایی برای بازگشت به فضاهای عمومی در دوران کرونا
شروع دوران کرونا و عواقب آن از جمله رعایت نکات ایمنی و بهداشتی همچون فاصلهگذاری و پرهیز از تردد در محیطهای شلوغ و عمومی دستکم در کوتاهمدت شکل و عادات همیشگی زندگی ما را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. به نظر میرسد این تغییرات طولانیتر از آن چیزی است که فکر میکردیم و حالا باید برای تطبیق با آنها و گنجاندن زندگی همیشگیمان در قالبی جدید تلاش کنیم. معماری و طراحی فضاهای عمومی و شهری بیشک از مهمترین عرصههایی است که تحت تاثیر این تغییرات متحول خواهد شد. از همین حالا بحثها و گفتگوها درگرفته و معماران و سیاستگذاران این عرصه در پی یافتن راهحلهایی کاربردی برای طراحی، ساخت و شکلدادن به فضاهای جمعی و عمومی هستند.
خانهی من خانهی تو چیدمانی است که اولین بار در سال ۲۰۱۴ شکل گرفت و حالا در سال ۲۰۲۰ و با وجود «فاصلهگذاری اجتماعی» مختص به دوران کرونا ، معنای تازهای یافته است. این قابهای فلزی قرمز رنگ حالا برای احیای گردهماییها و بازگشت افراد به فضاهای عمومی در دوران کرونا، راهحلی جذاب و عملی به نظر میرسد.
خانهی من خانهی تو اولین بار در آتلانتا نصب و اجرا شد و هدفش برقراری ارتباط تازهای بین یک موزه و محیط اطرافش بود؛ چیدمانی نه فقط برای اینکه فضای عمومی را متحول کند، بلکه رابطهی تازه با جامعهی اطرافش خلق کند. این سازهها بعد از آتلانتا در فضای بیرونی چند موزهی دیگر، چند خیابان و پارک در شهرها و کشورهای مختلف هم به نمایش گذاشته شدند. البته این سازه توانست بسیار کاربردیتر هم مورد استفاده قرار بگیرد؛ پس از زلزلهی سال ۲۰۱۷ در مکزیک، این سازه به پناهگاه موقت آنهایی تبدیل شد که خانه و سرپناهشان از دست رفته بود.
بعد از تعطیلی و قرنطینههای سختگیرانه و طولانیِ دوران کرونا ، حالا آدمها به تدریج به زندگی عادی بازمیگردند و در این میان esrawe studio + cadena پیشنهاد ایدهای را داده که عملی کردنش به معنای احیای بخشی از مراودههای خانوادهها و دوستان و جامعه در مقیاسی بزرگتر است. هستهی اولیهی این پروژه بر مبنای معاشرت و گفتگو شکل گرفته و وجه بازیگونهی آن اشارهای است به ارزشهای روابط گرم و دوستانهی انسانی که تماما در خلق این سازهی لحاظ شده است. شکل دادن به گروهها و جوامعی که با یکدیگر کنش و واکنش دارند، پروژهی بزرگی است که به تخیل، ذهن باز و مهمتر از همه خلاقیت جمعی و روحیهی بازیگوش نیاز دارد.
طراحی یک فرم پایهای و اساسی برای این پروژه انتخاب کرده که برای همه قابل درک و تشخیص است. علاوه بر این فرم انتخابی آنها احساسی از گرمی، راحتی و امنیت را تداعی میکند و به مخاطبانش خوشآمد میگوید. به لطف همین شکل انعطافپذیر سناریوهای کاربردی متنوعی برای این سازههای کوچک قابلیت اجرا دارد و با رعایت فاصله میتوان فعالیتهای متفاوتی را به واسطهی آن عملی کرد.
طراحان خانهی من خانهی تو دربارهی آن چنین میگویند: «عصارهی این طرح چیزی است که به ما امکان میدهد در آن ساکن شویم، بازی کنیم، موسیقی بنوازیم و گوش کنیم، خودمان و دیگران را ببینیم، یاد بگیریم، جشن بگیریم و جهان را به صورتهای تازهتر و ارزشمندتری تجربه و زندگی کنیم. طراحی برای آینده یعنی عملی کردن ایدهها. خانهی من خانهی تو یک شکل هندسی است که به ما امکان میدهد چیزی نمادین و منحصربهفرد بسازیم، چیزی که امکان گفتگوی مداوم با مخاطبان را فراهم میآورد و پتانسیلی برای تغییر و تحول دائمی فراهم میآورد.»
۱۱ تیر ۱۳۹۹
رامین جابری
