سفری عجیب به شهر اسرارآمیز

منتشر شده در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۶

سفری عجیب و اسرارآمیز به شهر 500ساله

با نودید پلاس همراه شوید تا سفری عجیب به شهر اسرارآمیز 500ساله در آفریقا داشته باشیم. یعنی در 250کیلومتری رباط، پایتخت مراکش و در دامنه‌های کوهستان ریف، حاییکه شهری اسرارآمیز با نام شفشاون وجود دارد که در میانه‌های قرن پانزدهم میلادی بنا شده است تا همچون قلعه‌ای در مقابل تهاجم پرتغالی‌ها و اسپانیایی‌ها از شمال و بربرها از سوی دیگر ایستادگی کند. همچنین اقامتگاهی امن باشد برای یهودیان و مسلمانانی که از جنوب اروپا، به‌ویژه اسپانیا گریخته‌اند. این شهر به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاصش تقریبا منزوی و از تغییر و تحولات کشور مراکش به دور باقی ماند. قلعه ۵۰۰ ساله‌ای که شهر بر محور آن بنا شده است، هنوز هم برپاست. شهر همچون یک سراب در میانه‌ بافتی سبزرنگ از طبیعت اطراف نشسته اما امروز با گذشته‌اش فرق کرده است.

چرا این شهر آبی شد؟

فارغ از معماری خاص شهرهای شمال آفریقا، بافت دست‌نخورده، بازارچه‌های کوچک‌وبزرگ و غذاهای متنوع، رنگ آبی مهم‌ترین شاخصه‌ای است که این شهر را در دو دهه اخیر به یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگران و به سفری عجیب به شهر اسرارآمیز تبدیل کرده است. درباره‌ رنگ آبی شهر اسرارآمیز روایات و نظریه‌های گوناگونی هست: می‌گویند رنگ آبی الهامی است از رنگ دریا و آسمان بی‌ابر شهر و اشاره‌ای است به بهشت که ساکنانش می‌خواسته‌اند شهرشان تکه‌ای از آن باشد. از آنجا که در قدیم یهودیان و مسلمانان جمعیت غالب ساکن این منطقه بوده‌اند، رنگ آبی نشانه‌ای است از زندگی معنوی و جهان متعالی در آیین آنان. برخی دیگر می‌گویند رنگ آبی حشرات را از شهر دور می‌کند و برخی دیگر می‌گویند در اصل این زنان شهر بودند که تصمیم گرفتند رنگ تازه‌ای به شهر ببخشند و آن‌را از یک شهر معمولی و تنها یک توقفگاه برای مسافران و تجار به چیزی تازه تبدیل کنند که هر کس قدم به آن می‌گذارد، اسیر خود کند.

آن‌ها شبانه و وقتی شهر در خواب بود کار را شروع می‌کردند تا صبح و شب دوباره آن را از سر می‌گرفتند. برخی دیگر می گویند تا حدود 20 سال پیش تنها یکی از مناطق شهر، محل سکونت یهودیان، آبی بوده است. آن‌ها سنت رنگ‌آمیزی چیزها را با خود از اسپانیا به این شهر آوردند. این سنت بعدها گسترش یافته و حالا که بسیاری از این یهودیان کوچ کرده‌اند باقی مانده و شهر سه نوبت در سال رنگ می‌شود. می‌گویند شهر پیش از همه‌ی این‌ها سفید بوده است.

سفری عجیب به شهر اسرارآمیز و رنگ آبی شفشاون، آنرا به شهری سحرآمیز تبدیل کرده است. دیوارها، خانه‌ها، قهوه‌خانه‌ها، رستوران‌ها، ساختمان‌های دولتی، اماکن عمومی، میدان‌ها، مساجد و خیابان‌ها، کوچه‌های تنگ و شیب‌دار و پله‌هایی که این شهر اسرارآمیز را به‌هم متصل می‌کند همه آبی‌اند و گشتن در میان آن‌ها سفری غافلگیرکننده است که هیچ کجای دنیا مانندش نیست. نقش‌و‌نگارهای بخش‌هایی از معماری شهر اسرارآمیز مانند در خانه‌ها هم همگی آبی یا درجاتی متفاوت از این رنگ است. سایه روشن این رنگ زیر زوایای متفاوت تابش نور آفتاب تغییر می‌کند اما آبی می‌ماند. ترکیب این پیکره‌ آبی با درختان زیتون، گل و گیاهان رنگارنگی که ساکنان شهر اینجا و آنجا کاشته و چیده‌اند، شفشاون را به همان بهشتی تبدیل کرده که ساکنان قدیمی‌ترش سودای آن‌را پرورانده‌اند.

اقامت در شهر اسرارآمیز

در سفری عجیب به شهر اسرارآمیز، آسمان شهر هنگام روز بی‌ابر و در شب، بی هیچ آلودگی نوری یا آلودگی هوا، پرستاره است. اقامتگاه‌ها برای گردشگران متنوع‌اند، از خانه‌های روستایی گرفته تا هتل‌هایی مجلل. در هر فصلی از سال مناظری خیره‌کننده پیش‌روی بازدیدکنندگان است، اگرچه نیمه‌ بهار تا اوایل تابستان را بهترین وقت برای سفر به شفشاون توصیف کرده‌اند.

تیم نودید